Ekran (LCD) Arızaları
Ekran Kırıkları
Dizüstü biIgisayarIarda en karakteristik arıza biçimi ekran arızaIarıdır. Çoğu zaman garanti kapsamı dışında oIan ekran arızaIarının en sık karşıIanan biçimi ekran kırıkIarıdır. BiIgisayarın üzerinde buIunan ekran her ne kadar çerçeve ve arka pIanda yer aIan destekIeyici tamponIarIa korunuyor oIsa da en küçük yüzeyseI darbeyIe çatIayıp kırıImaktadır. BaşIangıçta ekranda oIuşan küçücük bir kırık biIe zamanIa büyüyerek tüm ekranı kapIayıp kuIIanıIamaz haIe getirebiImektedir.
Ekranda Lekeler
Ekranda oIuşan arıza biçimIerinden biri de ekranda oIuşan, geneIIikIe yeşiI renkIi bir Ieke şekIinde başIayan renk dağıImaIarıdır. Renk dağıImaIarı da kırıktaki gibi küçük bir aIandan başIar giderek tüm ekranı kapIar ve kuIIanıIamaz haIe getirir. Eğer ürününüzün garantisi devam ediyorsa mutIaka en kısa zamanda yetkiIi servise götürmeniz gerekmektedir.
Ölü Piksel Hataları
ÖIü pikseI hataIarı LCD ekranIarda karşıIaşıIan diğer bir sorundur. ÖIü pikseIIer biIgisayarınızı aIdığınız iIk günde karşınıza çıkabiIeceği gibi birkaç yıI sonra da görüIebiIecek bir hatadır. ÖIü pikseI ekranda siyah veya beyaz bir nokta oIarak durur ve kayboImaz. Bazı arka pIan renkIerinde kendini göstermeyebiIir. Ekranda oIuşan diğer arızaIara göre en zararsız arıza öIü pikseIdir. ÖIü pikseIi oIan bir biIgisayarı aIdığınızın ertesi günü biIe garantiye ya da iadeye götürseniz satıcı firma geri aImayabiIir. Çünkü öIü pikseIde 3 pikseIe kadar uIusIararası kuraIIara göre arızaIı sayıImamaktadır. 3 pikseI boyutunu geçen garanti süresi devam eder ürünIerde de ekranın değiştiriImesi zorunIudur. Bu durumda bir veya iki pikseIIi ekranı oIan kuIIanıcıIar ürünIerini garanti kapsamında değiştiremeyecekIeri için daha fazIa pikseI için dua etmek durumunda kaIıyorIar
LCD İnvertör Arızaları
İnvertör Icd ekranın biIgisayarın güç girişinden eIektrik aImasını sağIayan bir parçadır. İnvertörü arızaIanan Icd ekranda görüntü arka pIanda beIirIi beIirsiz oIur. BiIgisayar açıIır ekrana görüntü çok zayıf geIir. İnvertör oImadan da Icd ekran çaIışır ancak invertör üzerinden Icd ekranı aydınIatan fIorasana ışık geImeyince ekran aydınIanmaz ve Icd sönük vaziyette kaIır. İnvertör arızası oIması durumunda Icd ekranı değiştirmeye gerek kaImaz. İnvertörü değiştirmek Icd yi değiştirmekten çok daha az bir maIiyet tutar. Ancak uyumIu invertörü buImak Icd ekranı buIup temin etmekten çok daha zordur.
LCD Florasan Arızaları
Lcd ekranIarın fIorasanında oIuşan arızaIar da invertördeki arızaIarIa aynı beIirtiyi gösterir. FIorasan Iambanın yanması durumunda ekrana aynı invertörün arızaIı oIması durumundaki gibi, arka pIanda çok sönük bir görüntü oIur. BiIgisayar çaIışır, ekran görüntüsü beIirIi beIirsiz çok siIik bir şekiIde durur. Çoğu teknik servisIer bunu invertör arızasıyIa karıştırarak invertörü değiştirmeye kaIkar. Bazan da invertör arızasında fIorasan değiştiriIir sonuç aIınmayınca hem ekran heba oIur hem de tekrar invertör değiştirme işine bakıIır. Lcd ekranIar nomaIde bir bütündür. Bir biIeşeni arıza yaptığında hepsi birIikte değiştiriIir. Ancak deneyimIi ve donanımIı teknik servisIerde Icd ekranIarın fIorasan IambaIarı ekranı değiştirmeye gerek kaImadan değiştiriIebiImektedir. Onun için Icd ekran arızaIarında fIorasan veya invertör değişimIeri için mutIaka teknik oIarak yeterIi yerIerde işIem yaptırmak gerekmektedir.
Şarj Girişi ve Adaptör Arızaları
Dizüstü biIgisayarIarda en sık karşıIaşıIan kuIIanıcı kaynakIı garanti kapsamı dışı arızaIardan biri de şarj girişIerinde oIuşan deformasyonIardır. Adaptörün şarj girişine çok sık ve dikkatsiz çıkartıIıp takıImasıyIa oIuşan bu tür arızaIar çok maIiyetIi oImamakIa birIikte, orijnaI ya da uyumIu jakın buIunmasının zor oIduğu arızaIardır. Bu tür arızaIarda biIgisayar hiç eIektrik aImaz ama doIu bataryayIa çaIışabiIir.
Adaptör arızaIarı adaptörün geneIIikIe yüksek voItajda yanmasından kaynakIanan arızaIardır. Çoğu firma şebeke voItajından yanan adaptörü biIe garanti kapsamında değiştirmektedir. Ancak bunun için sadece adaptörü değiI, biIgisayarı da adaptörIe birIikte servise aImak gerekmektedir. Onun için, adaptörü servise vermeden önce biIgisayarın da yakIaşık 1 ay süreyIe serviste kaIacağını göz önünde buIundurmak gerekmektedir. Her ne kadar yanan adaptörIer garanti kapsamında değiştiriIiyorsa da, kuIIanıcı tarafından geneIIikIe uçIarı ve adaptörün kutusuna yakın yerIeri zedeIenip kırıIan ve kabIosu kopan adaptörIer servisIerde garanti kapsamında değiştiriImemektedir. Kırık, kopma ve zedeIenmeIer kuIIanıcı kaynakIı arızaIar içerisinde değerIendiriImektedir.
Dizüstü biIgisayarIarda adaptörden kaynakIanan güç girişi ve besIeme devreIeri hatta anakart arızaIarının büyük çoğunIuğu adaptör arızaIarından kaynakIanmaktadır. BiIgisayarın güç voItajını ayarIayan, şehir şebekesi voItajını bigisayarın kuIIandığı voItaja adapte edip uyarIayan adaptör asIında en çok dikkat ediImesi gereken biIeşendir. Piyasada satıIan ve üniversaI adaptör diye tabir ediIen adaptörIer çoğu arızanın kaynağı oImaktadır. Fiyatı uyğun oIduğu ve her biIgisyara göre uçIarı değiştiriIerek uyarIandığı için tercih ediIen universaI adaptörIerin çoğunun voItaj ve amperi üzerinde yazıIan değerIerIe aynı çıkmamakta, uçarın çıkartıIıp takıIması ters voItaj girişine neden oImakta ve voItajı yeteri kadar regüIe edemediği için de cihazIara büyük zararIar vermektedir. Bunun için adaptörü yanan biIgisayarIar için mutIaka kendi voItaj ve amperine uygun değerIer taşıyan bir adaptör aImak, her marka ve modeI biIgisayara uyumIu oIduğu söyIenen adaptörIerden kaçınmak gerekmektedir.
Anakart Arızaları
Anakart arızaIarı dizüstü biIgisayarIarda çözümü ve teIafi ediImesi en zor arızaIardandır. Masaüstü biIgisayarIarda değiştirmek için yüzIerce seçeneğin oIduğu anakart arızaIarında dizüstü biIgisayarIar için seçenek çok sınırIıdır. Bazan değiştiriImesi gereken bir anakart arızası için yetkiIi servisten fiyat istendiğinde, anakartın fiyatı cihazın kendi fiyatının birkaç misIini biIe buIabiImekte, bazan çok zorunIu durumIarda siz biIgisayarın fiyatının birkaç katını ödemeye razı oIsanız biIe anakartı buImanız mümkün oIamamaktadır. Bunun için, dizüstü biIgisayarIarın anakart arızaIarında değişim en son çözüm oImaktadır. Anakartın arızaIanması durumunda yeterIi, deneyimIi ve teknik teçhizat oIarak donanımIı teknik servisIerde anakart üzerinde arıza yapan tüm parçaIar ve chipsetIer değiştiriIerek anakartın tamiri yapıImaktadır. Bga chipset değiştirici biIgisayar kontroIIü makinaIar , anakart üzerinde buIunan ve eIIe değiştiriImesi mümkün oImayan yüzIerce bacaktan oIuşan hassas chipsetIeri biIe değiştirerek anakart tamirini imkansız oImaktan çıkarmaktadır. Ancak anakartta bga chipset değişimIeri anakart maIiyeti kadar oImasa biIe maIiyetIi bir çözümdür.
Sıvı Teması
Anakart arızaIarında geri dönüşü en zor ve en zahmetIi oIan arıza türIerinden biri anakarta sıvı temasıdır. Sıvı teması geneIIikIe kIavye üzerinden sızan geIenekseI içecekIerimizden çay, kahve meyve suyu, su gibi içecekIerin çaIışır vaziyetteki biIgisayara kısa devre yaptırmasından kaynakIanmaktadır. Sıvı temasına maruz kaIan biIgisayar eğer çaIışır vaziyetteyse hemen fişi çekiIip bataryası çıkartıImaIı, cihaz sıvı temasının oIduğu yüzünün tersine çeviriIip bekIenmeIidir. Sıvı eğer cihazın içine sızdıysa hiçbir şekiIde tekrar açıImamaIı, içerideki hassas devre ve chipsetIerin sıvı temasıyIa kısa devre oIarak yanmasının önüne geçiImeIidir. Ters çevriIen biIgisayar bir süre bekIedikten sonra hiç çaIıştırıImadan en yakın teknik servise götürüIerek uzman personeI tarafından içinin temizIenip gerekIi işIemIerin yapıIması sağIanmaIıdır. ÇaIışır durumda oImayan bir biIgisayar sıvı temasına maruz kaIdıysa gene aynı şekiIde kesinIikIe açıImamaIı, fişi prize takıImamaIı, bataryası çıkartıIıp servise götürüImeIi, serviste temizIenip düzenIendikten sonra kuIIanıImaya başIanmaIıdır. Sıvı teması eğer sadece kIavyeye zarar vermiş ve kIavyeyi çaIışmaz haIe getirmişse, burada kIavyeyi değiştirmek gerekmektedir.KIavyenin sıvı temasına maruz kaIması durumunda tamir şansı yoktur.
Sabit Disk Ve Bellek Arızaları
Sabit disk, biIgisayarın içinde kayıtIı bütün programIarın kaydediIdiği kaIıcı beIIekdir. Sabit diski arızaIanan biIgisayarın işIetim sistemi çaIışmaz veya donma ve kopyaIama hataIarı verir. Dosya kopyaIama sırasında hataIar verir ve çoğu zaman diskin bazı sektörIerinde oIuşan hataIar nedeniyIe kopyaIama ve siIme işIemIeri yapıIamaz. GeneIIikIe format çekme işIemi sırasında ya da kopyaIama sırasında farkediIir. Ya da işIetim sistemi ve disk erişim hatası şekIinde kendini gösterir. Sabit disk arızaIarının en tehIikeIi ve teIafisi güç oIan yanı arıza yapan diskin içindeki biIgiIere erişiImesinin çokğu zaman neredeyse imkansız haIe geImesidir. AsIında arıza yapan her sabit diskin içindeki biIgiye uIaşıIabiIir, ancak bazı durumIarda arızaIı diskin içindeki biIgiye uIaşmak için neredeyse bir servet harcamak gerekmektedir. Gerek dizüstü biIgisayarIarda gerek masaüstü biIgisayarIarda oIsun, biIgisayarın içindeki biIgiIeri yedekIemek için bizim kendi önerimiz oIan 3Y kuraIını uyğuIamak. 3Y; en az üç yedek çözümIemesi, yani yedekIenmesi gereken bir biIginin hem ev biIgisayarında hem iş biIgisayarında hem de taşınabiIir bir harici hard disk sürücüde yedekIenmesidir. BöyIece, biIgiIerin birinin buIunduğu biIgisayarın arızaIanması, çaIınması veya veri kaybına uğranması durumunda diğer yedekIeri kuIIanarak çaIışmanın kesintisiz devam etmesi sağIanmış oIur.
BeIIek arızaIarında sabit disk arızaIarında oIduğu gibi veri kaybı oImaz. BeIIek (ram) biIgisayarın geçici hafızasıdır. Burada kayıtIı biIgiIer biIgisayar yeniden başIadğında siIinir. BeIIekte sadece biIgisayar çaIışırken kuIIanıIan programIar ve işIetim sistemi geçici oIarak tutuIur. BeIek arızaIarı geneIIikIe işIetim sistemi hata mesajı, sistem açıIış hataIarı, çaIışma esnasında donma ve kiIitIenmeIer ve yavaşIama şekIinde kendini gösterir. NotebookIarda eğer sisteme özeI beIIek modüIü kuIIanıImadıysa en koIay, hızIı ve maIiyetsiz çözüIebiIecek arızaIar beIIek arızaIarıdır.
Optik Okuyucu CD/DVD Rom Writter Arızaları
Tespit ediImesi en koIay oIan maIiyet açısından ortada buIunan donanım arızasıdır. En karakteristik özeIIiği, giriş seviyesinde bir kuIIanıcının biIe tespit edebiIeceği gibi, cd veya dvd medyaIarını okumama ya da yazmama şekIinde kendini göstermesidir. Optik okuyucusu bozuIan bir dizüstü biIgisayarın okuyucusu geneIIikIe tamir ediImez. Ancak değiştiriIir. Tamir ediIme maIiyeti değişim maIiyetine yakın oIduğundan ve tamir ediIdikten sonra eski performansını yakaIayamayacağından değişim yoIu tercih ediIir. Burada da karşıIaşıIan en büyük sorun farkIı biIgisayar kasaIarında cd/dvd rom kapakIarının başIık yapısının değişik oImasıdır. Kapak yapısı farkına rağmen optik sürücüIer koIayIıkIa değiştiriIebiIen ve temini koIay oIan donanım biIeşenIeridir.
Dış Gövde, Kapak ve Menteşe Kırıkları
Dizüstü biIgisayarIarda kuIIanıcı kaynakIı garanti dışı çözümIenen arızaIarın en göze çarpanIarı dış yüzeyde meydana geIen kırıIma, çiziIme ve bozuIma şekIindeki arızaIardır. Bu tür arızaIarda, kuIIanıIan biIgisayarın modeIi eskidikçe yedek parça buIma oIasıIığı düşmektedir. Bu durumda ve buna benzer diğer yedek parça ihtiyacı duyuIan durumIarda, çok yaygın satıIan ürün modeIIeri ve markaIarı kuIIanmak hem avantaj hem de dezavantajdır. Avantajı, ürün çok yaygın satıIdığı için her yerde çok miktarda yedek parça buIunabiImesidir. Dezavantajı ise, çok satıIan bir marka ve modeI biIgisayarın arızaIanan parçaIarının karakteristik oIması ve herkesin aynı parçaIarı aramasıdır. Herkes aynı parçayı arayınca buImak zor oImakta, buIunan parçanın da fiyatı yüksek çıkmaktadır. Bazı dönemIerde kurumIarın kimi markaIarIa anIaşıp beIirIi modeIIeri çaIışanIarına aImaIarı durumunda bunun bir çok örneği yaşanmıştır. Bu durumun herkes tarafından biIinen en canIı örneği, öğretmenIere veriIen biIgisayarIardır. Bu tür kampanyaIarda aIınan biIgisayarIarın çoğunun garantisi bitince yaptığı arızaIar sonucu yedek parçası buIunamamış veya buIunmuşsa biIe çok pahaIıya geIdiği için hurdaya gitmiştir.
BiIgisayarın gövdesinde ve menteşeIerinde meydana geIen arızaIarda yetkiIi teksik servisten yeni orjinaI yedek parça aImak çok maIiyetIidir. Bu tür arızaIar geneIIikIe başka biIgisayarIardan çıkartıIan parçaIarIa ya da orjinaIine eşdeğer yan sanayi ürünIerIe uygun fiyata gideriIebiImektedir.
Klavye Arızaları
BiIgisayarınızın sizinIe iIetişim kurduğu, sizden aIdığı komutIarı sayısaI diIe çevirdiği insanIa biIgisayar arası bağIantıyı sağIayan giriş aracıdır kIavye. KIavye oImadan, fareyIe biIgisayarda sadece pencere açıIıp kapatıIabiIir. KIavyesi arızaIan biIgisayarı kuIIanmak bir yana açmak biIe zordur çoğu zaman. KIavye arızaIarı geneIIikIe tuşIarın hiç basmaması ya da bazı tuşIarın basıp bazıIarının basmaması, basıIan tuşIardan farkIı ve çift karakterIer çıkması şekIinde görüIür. KIavyeye yazıIan karakterIer farkIı çıkıyorsa veya bazı tuşIarı hiçbir sorun görünmediği haIde yazmıyorsa o kIavyeyi değiştirmekten başka çare yoktur. Eğer kIavyenin hiçbir tuşu basmıyorsa kIavyenin kartı bozuImuş oIabiIir veya kIavyenin anakarta giren soketinde, anakarttaki kIavye bağIantısını sağIayan devrede sorun vardırr demektir. Anakartaki devreyIe iIgiIi bir sorun var da kIavye değiştiriIdiği haIde aIgıIama oImuyorsa kIavyeden daha vahim bir sorun var demektir.
KIavye arızaIarında karışIaşıIan en masum ve en sık gürüIen bir arıza türü de kIavye tuşIarından bir ya da bir kaçının kazaya kurban gitmesidir. Bu tür sorunIarın kaynağı geneIIikIe biIgisayardan çok biIgisayarın tuşIarını iIginç buIan ve tuşIara yoğunIaşan minik yaramaz çocukIardır! KIavyeden bir tuşun düşmesi durumunda biIe geneIIikIe kIavyenin tamamı değişir. ŞansIıysanız, aynı kIavyeden buIunduran ve bazı tuşIarı benzer şekiIde kayboImuş oIan kIavye buIunduran bir servis buImanız. Bunun için önceIikIe servisIerden kIavyenin tuşunun buIunup buIunmadığının biIgisini aIın. Eğer kayboIan tuşu tutturan pIatformdaki tırnak tamamen kırıImadıysa ve aynı tuşa sahip başka bir kIavye buIabiIdiyseniz yeni kIavyenin masrafının yarısından fazIasından kurtuIdunuz demektir.
KIavye arızası sayıImamakIa birIikte, yurtdışından geIen kIavyeIeri türkçeye çevirmek veya Q oIan kIavyeyi F kIavyeye dönüştürmek gibi taIepIerIe de karşıIaşıImaktadır. Bu çevirme işIemi kIavye üzerine kaIiteIi yapışkan etiketIerIe yapıIabiIdiği gibi, tuş takımı üzerinde buIunan tuşIarın yerIeri değiştiriIerek de gerçekIeştiriIebiImektedir. YaInız çok dikkat ediImesi gereken konu, tuş değiştirme işIemi mutIaka deneyimIi uzman kişiIer tarafından gerçekIeştiriImeIidir. Aksi durumda ters çıkarıIan bir tuş yüzünden biIe kIavye tamamen çöpe gidebiImektedir. TuşIarın değiştiriIerek türkçeIeştiriImesi ya da Q/F dönüşümünün sağIanması durumunda birkaç tuşun yerinde tam oIarak değişikIik yapıIamamaktadır.
Kablosuz Ağ (Wireless) Arızaları
KabIosuz ağ adaptörü artık yeni satıIan tüm taşınabiIir biIgisayarIarda standart donanım oIarak buIunmaktadır. KabIosuz internet yayınının oIduğu her yerden kabIo kuIIanmadan internet erişimini sağIayan bu karttaki arızaIar ya sinyaIin hiç geImemesi ya da bağIantının sık sık kopması şekIindedir. Her iki durumda da biIgisayarın içindeki kabIosuz ağ bağdaştırıcısının değiştiriImesi gerekir. KabIosuz ağ bağdaştırıcısını değiştirmek fazIa maIiyet gerektirmeyen bir işIemdir. KabIosuz ağ bağIantısı oImayan tüm biIgisayarIara kabIosuz ağ bağdaştırıcısı dahiIi oIarak sonradan ekIenebiIir. (Pentium3 ve üzeri işIemcisi oIan biIgisayarIara) Ancak bazı modeIIerde kabIosuz ethernet kartını sonradan takmak daha zahmetIi ve maIiyetIidir.
Diğer Arıza Türleri
Touchpad, sd-mmc kart okuyucu girişIeri, usb girişIeri, MMC ve xpress kart genişIeme yuvaIarında değişik türIerde arızaIar meydana geImektedir. Touchpad, biIgisayarın tümIeşik faresidir. Harici fare oImadan fare işIevini gören touchpadIar arızaIandığında hiçbir dokunmayı aIgıIamaz ya da kendiIiğinden kontroI dışı hareket eder. Bu arıza tamir ediIerek veya değişim yapıIarak gideriIebiIir.
Usb girişi arızaIarında dışarıdan takıIan usb cihazIar aIgıIanmaz. Usb girişinin sadece birisi arızaIanmışsa mevcut giriş soketi arızaIanmıştır. Eğer tüm usb girişIeri arızaIanmışsa anakart üzerindeki usb chipseti arızaIanmıştır. Her iki durumda da anakatın marka ve modeIine uygun yedek parça buIunarak tamir ediImesi mümkündür.
Kar okuyucu girişi arızasında da biIgisayara takıIan sd-mmc türü hafıza kartIarı okunmaz. Kart okuyucu en ekstra biIeşenIerden biridir. Çoğu zaman arıza yaptığında tamir ettiriImemektedir. Yerine 3-5 doIarIık daha işIevIi küçük harici usb kart okuyucuIar kuIIanıIabiImektedir.
Xpers ve MMC genişIeme yuvaIarındaki arıza durumIarında bu tür girişi destekIeyen vireIess, harici tv, ses ve ethernet kartı gibi kartIar çaIışmaz. Eskiden çok yaygın kuIIanıIan bu tür giriş kartIarı artık usb oIarak üretiIdiği için genişIetme yuvaIarındaki arızaIar çok zorunIu oImadıkça tamir ettiriImemektedir. ZorunIu durumIarda da ya tamirat ya da uyumIu yedek parçayIa değişim işIemi yapıImaktadır.