İnternet medyası, yıllardır beklenen yasaya sonunda kavuşacak. Yasayla internet yayıncıları da “gazeteci” sayılacak ve gazetecilerin yararlandığı haklardan yararlanacak. Bakanlar Kurulu’nda imzaya sunulan taslak, haber sitelerine de Basın İlan Kurumu’ndan ilan alma imkanı tanıyor.
İşte Cnnturk.com’dan Gözde Akgüngör Pamuk’un haberi:
İNTERNET MEDYASI DERNEĞİ’NİN HAZIRLADIĞI TASLAK
İnternet Medyası Derneği tarafından hazırlanan taslak, Basın Yayın Enformasyon Genel Müdürlüğü’nde diğer sivil toplum örgütlerinin de katılımıyla şekillendi.
Hükümet sözcüsü Bülent Arınç hazırlanan taslağın Bakanlar Kurulu’nda ele alındığını bildirdi.
İnternet medyasıyla ilgili düzenlemeler getiren taslak 17 maddeden oluşuyor. Bu düzenleme ile internet haber yayıncılığı da konvansiyonel medya ile benzer haklardan yararlanacak. Yani basın sigortası, basın kartı ve Basın İlan Kurumu’ndan faydalanabilecekler.
İnternet medyası yasa taslağı neler getiriyor?
– Haber portalları basın yasası içine alınacak
– Çalışanlar kanun önünde tanınacak,gazeteci olarak kabul edilecek
– Basın kartı ve basın sigortası gelecek
– Resmi ilan gelirinden yararlanacaklar (Bu henüz yasa taslağında yok, ayrı bir genelge ile düzenlenecek.)
“Yasa iki bakan eskitti”
Cnnturk.com’a konuşan İnternet Medyası Derneği Başkanı Hadi Özışık, 2005’ten beri bu yasanın çıkması için çaba harcadıklarını ve yasanın iki bakan eskittiğini (Beşir Atalay ve Mehmet Aydın) ifade etti. Bakanlar Kurulu’na giden taslağın İnternet Medyası Derneği tarafından önerildiğini ve diğer STÖ’ler ile de tartışmalar sonucu mutabakata varılarak Meclis’e iletildiğini belirten Özışık, “Yasa yürürlüğe girdiği anda yazılarımız ‘internet yoluyla hakaret’ bahanesiyle kaldırılamayacak, yasa karşısında da gazeteci sayılacağız” diye konuştu.
“Tüm kavramlar birbirine karışmış durumda”
Bilişim Hukukçusu Av. Gökhan Ahi ise internet medyasına Basın Kanunu içinde yer vermek amacıyla yapılan tasarıda bir çok kafa karıştıracak hüküm olduğunu vurguladı. Ahi, taslağın bu şekliyle yasalaşması halinde hangi sitenin haber sitesi olduğu, hangisinin olmadığının birbirine karışacağını söyledi. Tasarıyı hazırlayanların iyi niyetle hareket ettiğini ancak internetin doğasını anlamadıklarını belirten Ahi şunları ifade etti: “En başta “internet haber sitesi” tanımında hata var, bu tanıma göre 50 TL’ye bile satılan haber script’ini kuran ve Basın Kanunu gereğince savcılığa bildirim yapan herkes, kolaylıkla haber sitelerine tanınan haklardan faydalanabilir.
Tanımda “süreli yayın”lardan bahsedilmiş, halbuki internet ortamında anlık yayın vardır, süreli yayın olamaz, olursa da içeriğin değişmez bir şekilde günlük yayınlanması gerekir. Basın Kanunu’nda öngörülen maksimum 4 aylık şikayet süresi internet haber siteleri için de geçerli olacak. İnternetteki haberler daha uzun bir süre etkili olduğu için şikayet süresi genel şikayet süresinden az olursa hak kaybı yaratabilir. Bir başka önemli sorun, internet haber sitesinin “yer sağlayıcı” sıfatına sahip olması. Yer sağlayıcılık, içeriğini kullanıcıların oluşturduğu siteler için oluşturulmuş bir statüdür. İçeriği bizzat kendileri hazırlayan internet haber siteleri, ancak içerik sağlayıcı gibi sorumlu tutulmalıdır. Sonuç olarak, bu tasarıda tüm kavramlar birbirine karıştırılmış durumda. Eğer bir düzenleme yapılacaksa bunun gerekliliği ve faydaları tartışılarak yapılmalıdır.”
5651 sayılı yasayı değiştirmiyor
Taslak 5953 sayılı Basın Mesleğinde Çalışanlarla Çalıştıranlar Arasındaki Münasebetlerin Tanzimi Hakkında Kanun ile 5187 sayılı Basın Kanunu’nda değişiklik öngörüyor. Ancak internet yoluyla işlenen suçlara ilişkin bizim 5651 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun’a dair bir değişiklik içermiyor.
İnternet medyası, yıllardır beklenen yasaya sonunda kavuşacak. Yasayla internet yayıncıları da “gazeteci” sayılacak ve gazetecilerin yararlandığı haklardan yararlanacak. Bakanlar Kurulu’nda imzaya sunulan taslak, haber sitelerine de Basın İlan Kurumu’ndan ilan alma imkanı tanıyor.
Taslakta yer alan 17 madde şöyle sıralanıyor:
BASIN KANUNU VE BAZI KANUNLARDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA İLİŞKİN KANUN TASARISI TASLAĞI
MADDE 1- 13/6/1952 tarihli ve 5953 sayılı Basın Mesleğinde Çalışanlarla Çalıştıranlar Arasındaki Münasebetlerin Tanzimi Hakkında Kanunun 1 inci maddesinin birinci fıkrasındaki “haber ve fotoğraf ajanslarında” ibaresi “haber ve fotoğraf ajansları ile İnternet haber siteleri” olarak değiştirilmiştir.
MADDE 2- 9/6/2004 tarihli ve 5187 sayılı Basın Kanununun 1 inci maddesinin ikinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Bu Kanun basılmış eserlerin basımı ve yayımı ile İnternet haber sitelerinin yayımını kapsar.”
MADDE 3- 5187 sayılı Basın Kanununun 2 nci maddesinin (c) bendine “eserler” ibaresinden sonra gelmek üzere “ve İnternet haber siteleri” ibaresi eklenmiş ve aynı maddeye aşağıdaki bent eklenmiştir.
“m) İnternet haber sitesi: 5651 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanunun 2 nci maddesinin g bendinde tanımlanan İnternet ortamında, haber ya da yorum niteliğinde yazılı, işitsel ve görsel içeriklerin sunumunu yapan süreli yayını,”
MADDE 4- 5187 sayılı Basın Kanununun 4 üncü maddesine aşağıdaki üçüncü ve dördüncü fıkralar eklenmiştir.
“İnternet haber siteleri yukarıda belirtilen zorunlu bilgileri kendilerine ait İnternet ortamında kullanıcıların ana sayfadan doğrudan ulaşabileceği şekilde ve iletişim başlığı altında bulundurmakla yükümlüdür.
İnternet haber sitelerinde bir içeriğin internette ilk kez sunulmaya başlandığı tarih, her erişildiğinde değişmeyecek şekilde içeriğin üzerinde belirtilir.”
MADDE 5- 5187 sayılı Basın Kanununun 7 nci maddesine beşinci fıkra olarak aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
“İnternet ortamında yayınlarını sürdüren İnternet haber siteleri faaliyetlerini, bu madde hükümleri ve 5651 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun da belirtilen yer sağlayıcılık yükümlülüğüne uygun olarak yerine getirirler.”
MADDE 6- 5187 sayılı Basın Kanununun 8 inci maddesine beşinci fıkra olarak aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
“Bu maddenin birinci fıkrasında belirtilen yayın durdurma müeyyidesine ilişkin hükümler İnternet haber siteleri için uygulanmaz.”
MADDE 7- 5187 sayılı Basın Kanununun 9 uncu maddesine aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
“8 inci maddede belirtilen yayın durdurma müeyyidesi sebeplerinin ortaya çıkması veya yer sağlayıcılık faaliyet belgesinin iptali durumlarında İnternet haber siteleri için sağlanan haklar ortadan kalkar.”
MADDE 8- 5187 sayılı Basın Kanununun 10 uncu maddesinin başlığı “Muhafaza ve Teslim Yükümlülüğü” olarak değiştirilmiş ve maddeye aşağıdaki fıkralar eklenmiştir.
“İnternet haber siteleri hakkında bu maddenin yukarıdaki fıkralarında yer alan hükümler uygulanmaz. Ancak İnternet haber siteleri, yayınladıkları içerikleri, doğruluğu ve bütünlüğü sağlanmış şekilde bir yıl süre ile muhafaza etmeye ve gerektiğinde talep eden yetkili mercilere teslim etmeye mecburdur.
Yayının herhangi bir şekilde soruşturma veya kovuşturma konusu yapılması halinde bu işlemlerin sonuçlandığının yetkili mercilerce ilgili İnternet haber sitesine yazılı olarak bildirilmesine kadar soruşturma veya kovuşturma konusu yayın kaydının saklanması zorunludur.”
MADDE 9- 5187 sayılı Basın Kanununun 11 inci ve 13 üncü maddelerinin birinci fıkralarında yer alan “Basılmış eserler” ibaresinden önce gelmek üzere “İnternet haber siteleri ve” ibaresi eklenmiştir.
MADDE 10- 5187 sayılı Basın Kanununun 14 üncü maddesine aşağıdaki fıkralar eklenmiştir.
“İnternet haber sitesi sorumlu müdürü, hazırlanan düzeltme ve cevabı birinci fıkradaki usul ve esaslara göre kullanıcıların ana sayfadan doğrudan ulaşabileceği şekilde ve tekzip başlığı altında bir hafta süreyle yayımlar.
İnternet haber sitelerindeki içeriğin çıkarılması, 5651 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun ve ilgili yönetmeliklerinde içeriğin yayından çıkarılmasına ilişkin düzenlenmiş usul ve esaslara tabidir.”
MADDE 11- 5187 sayılı Basın Kanununun 17 nci maddesinin başlığı “Muhafaza ve teslim yükümlülüğüne uymama” şeklinde değiştirilmiş, aynı maddede yer alan basımcı ibaresinden sonra gelmek üzere “ile muhafaza ve teslim yükümlülüğünü yerine getirmeyen İnternet haber sitesinin sorumlu müdürü” ibaresi eklenmiştir.
MADDE 12- 5187 sayılı Basın Kanununun 18 inci maddesinin üçüncü fıkrasının sonuna aşağıdaki cümle eklenmiştir.
“İnternet haber siteleri için ise, düzeltme ve cevap yazısının yayımlanmaması veya 14 üncü maddesinde belirtilen şartlara uyulmaksızın yayımlanması hallerinde hâkim ayrıca, masraflar yayın sahibi tarafından karşılanmak üzere, bu yazının bu Kanun kapsamında faaliyet gösteren diğer iki internet haber sitesinde yayımlanmasına karar verir.”
MADDE 13- 5187 sayılı Basın Kanununun 26 ncı maddesinin birinci fıkrasında yer alan “Basılmış eserler” ibaresinden sonra gelmek üzere “veya İnternet haber siteleri” ibaresi, aynı fıkrada yer alan “günlük süreli yayınlar” ibaresinden sonra gelmek üzere “ve İnternet haber siteleri” ibaresi, ikinci fıkrasında yer alan “tarihten” ibaresinden sonra gelmek üzere “İnternet haber siteleri için ise yayım tarihinden” ibaresi eklenmiştir.
MADDE 14- 5187 sayılı Basın Kanununun 27 nci maddesinin birinci ve üçüncü fıkralarında yer alan “Basılmış eserler” ibarelerinden sonra gelmek üzere “veya İnternet haber siteleri” ibaresi eklenmiş ve bu Kanuna aşağıdaki Geçici Madde ilave edilmiştir.
“Geçici Madde 3- İnternet haber siteleri, bu Kanunun yayımlandığı tarihten itibaren üç ay içinde yayınlarını bu Kanunda öngörülen hükümlere uygun hale getirirler.”
MADDE 15- 2/1/1961 tarihli ve 195 sayılı Basın İlan Kurumu Teşkiline Dair Kanuna aşağıdaki ek madde eklenmiştir.
“EK MADDE 1- İnternet haber sitelerinde de resmi ilan ve reklam yayımlatılabilir. Yayıma ilişkin esas ve usuller, bu Kanunun ilgili maddeleri doğrultusunda, Basın İlan Kurumu, Basın-Yayın ve Enformasyon Genel Müdürlüğü ve Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu tarafından çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.”
Yürürlük
MADDE 16 – Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 17 – Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür