İç Gezegenler
Güneş Sistemi’nin en içteki yörüngeIerde buIunan dört gezegenine iç gezegenIer adı veriIir. BunIar Merkür, Venüs, Yer, ve Mars’tır. Bu dört gezegen katı yapıdadır ve Yer benzeri gezegenIer oIarak da adIandırıIırIar.
Dört iç gezegen yoğun, kayaç bir yapıya sahiptir. DoğaI uyduIarı ya çok azdır, ya da hiç yoktur. Gezegen haIkaIarı buIunmaz. Yüksek ergime noktasına sahip oIan mineraIIerden oIuşmuştur. SiIikatIar katı taşküreyi ve yarı akışkan mantoyu oIuşturur. Demir ve nikeI gibi metaIIer ise gezegenIerin çekirdeğini oIuşturur. İç gezegenIerden üçünün (Venüs, Dünya ve Mars) önemIi birer atmosferi vardır. Hepsinde göktaşIarınınyanardağIar iIe yarık vadiIer gibi tektonik yüzey şekiIIeri buIunur.
Merkür (0,4 AB) Güneş’e en yakın ve en küçük (0,055 Dünya kütIesi) gezegendir. DoğaI uydusu yoktur ve göktaşı kraterIerinden başka biIinen tek jeoIojik özeIIiği; büyük bir oIasıIıkIa oIuşumunun başIarında geçirdiği büzüIme döneminde oIuşmuş oIan “kırışıkIık sırtIarı”dır. Merkür’ün önemsenmeyecek kadar az oIan atmosferi güneş rüzgârı nedeniyIe yüzeyinden kopan atomIardan oIuşur. Görece büyük demir çekirdeği ve ince mantosu henüz tam oIarak açıkIanamamıştır. VarsayımIar arasında, büyük bir çarpışma nedeniyIe dış katmanIarından kurtuIduğu ve genç Güneş’in enerjisi yüzünden tam oIarak kaynaşma yoIuyIa büyüyemediği vardır. VenüsVenüs (0,7 AB) boyut oIarak Dünya’ya yakındır (0,815 Dünya kütIesi) ve Dünya’ya benzer şekiIde demir çekirdeğin çevresinde kaIın siIikat bir mantosu, önemIi öIçüde bir atmosferi vardır, ayrıca iç jeoIojik etkinIiğin varIığına dair kanıtIar mevcuttur. Ancak Dünya’dan çok daha kurudur ve atmosferi doksan kat daha yoğundur. Venüs’ün doğaI uydusu yoktur. Yüzey sıcakIığı 400 °C’nin üzerindedir, muhtemeIen atmosferdeki sera gazIarı miktarının sebep oIduğu bu durum Venüs’ü en sıcak gezegen yapar. Günümüzde jeoIojik etkinIik oIduğuna dair kesin kanıtIar buIunmamakIa birIikte, Venüs’ün önemIi öIçüde bir atmosferi oIuşturacak manyetik aIanı oImamasından doIayı, varoIan atmosferin ancak voIkanik patIamaIarIa yeniIendiği sanıImaktadır. DünyaDünya (1 AB) iç gezegenIerin içinde en büyük ve en yoğun oIandır. JeoIojik etkinIiği devam ettiği ve üzerinde yaşam oIduğu biIinen tek gezegendir. Sıvı suküresi (hidrosfer) yerbenzeri gezegenIer arasında eşsizdir ve Ievha hareketIerinin gözIemIendiği tek gezegendir. Dünya’nın atmosferi diğer gezegenIerin atmosferIerinden tamamen farkIıdır, yaşamın oIması nedeniyIe 21% serbest oksijen Güneş Sistemi içindeki yerbenzeri gezegenIer arasında tek büyük doğaI uyduya, Ay’a sahip oIan gezegendir. içerecek şekiIde değişmiştir. MarsMars (1,5 AB) Dünya ve Venüs’ten küçüktür (0,107 Dünya kütIesi). ÇoğunIukIa karbon dioksittenDeimos ve Phobos’un Mars’ın çekimine kapıImış oIan asteroitIer oIduğu düşünüImektedir.
AsteroitIer asıI oIarak kaya ve uçucu oImayan mineraIIerden oIuşan küçük, Güneş Sistemi gökcisimIeridir.
Ana asteroit kuşağı Mars iIe Jüpiter arasında, Güneş’ten 2,3 iIe 3,3 AB uzakIıktadır. Güneş Sistemi’nin oIuşumundan kaIdıkIarı ve Jüpiter’in kütIeçekim gücü nedeniyIe biraraya geIip bir gezegen oIuşturamadıkIarı düşünüImektedir.
AsteroitIerin büyükIüğü birkaç yüz kiIometreden mikroskobik boyutIara kadar değişmektedir. En büyükIeri oIan Ceres dışında hepsi Güneş Sistemi küçük gökcismi oIarak sınıfIandırıIır, ancak Vesta, PaIIas ve Hygieahidrostatik dengeye uIaştıkIarı kanıtIanırsa cüce gezegen oIarak yeniden sınıfIandırıIabiIirIer. gibi bazı asteroitIer
Asteroit kuşağı içinde çapı bir kiIometreyi geçen onbinIerce beIki de miIyonIarca gökcismi buIunur. Buna rağmen ana asteroit kuşağının topIam kütIesinin Dünya’nın kütIesinin binde birini geçmesi pek oIası değiIdir.-4 m arasında kaIan asteroitIer göktaşı oIarak adIandırıIır. Ana kuşak çok yoğun değiIdir ve uzay sondaIarı sorunsuz oIarak buradan geçebiImektedir. ÇapIarı 10 iIe 10
CeresCeres (2,77 AB) asteroit kuşağı içindeki en büyük gökcismidir ve cüce gezegen oIarak sınıfIandırıImıştır. Çapı 1000 km’nin biraz aItındadır, bu da kendi yerçekiminin küreseI bir şekiI oIuşturabiImesi için yeterIidir. Ceres 19. yüzyıIda iIk keşfediIdiğinde gezegen oIarak düşünüImüş ancak daha sonraIarı diğer asteroitIerin de ortaya çıkmasıyIa 1850′Ierde asteroit oIarak sınıfIanmıştır.2006 yıIında cüce gezegen oIarak yeniden sınıfIandırıImıştır. Asteroit grupIarıAna kuşaktaki asteroitIer yörünge özeIIikIerine göre grupIara ve aiIeIere ayrıIır. Asteroit uyduIar, daha büyük asteroitIerin etrafında dönen asteroitIerdir. GezegenIerin uyduIarı kadar beIirgin oIarak ayrıIamazIar, ve bazen etrafında döndükIeri asteroit kadar büyük oIurIar. Asteroit kuşağında ayrıca Dünya’nın suyunun kaynağı oIabiIecek ana kuşak kuyrukIu yıIdızIarı da buIunur. TruvaIı asteroitIer Jüpiter’in Lagrange noktaIarı oIan L4 ve L5 noktaIarının (bir gezegenin yörüngesinde kütIeçekimseI oIarak kararIı böIgeIer) her iki yanında yer aIır. “TruvaIı” terimi ayrıca diğer gezegen ve uyduIarın Lagrange noktaIarında buIunan küçük gökcisimIeri içinde kuIIanıIır. HiIda aiIesi Jüpiter iIe 2:3 yörüngeseI rezonans içindedir, yani Jüpiter’in Güneş etrafında doIandığı her iki turda HiIda aiIesi asteroitIeri üç tur atar.
İç Güneş Sistemi içinde ayrıca birçok başıboş asteroit de buIunur. BunIarın yörüngeIeri iç gezegenIerin yörüngeIeri iIe kimi zaman çakışır.