Donanım Terimler Sözlüğü

Asymmteric Digital Subscriber Line: Asitmetrik Sayısal Abone Hattı.DSL teknolojisinin bir çeşidir. Upstream ve downstream hızları farklı, yani asimetrik olan DSL teknolojisidir. Sürekli Internet bağlantısı sunar. Yani 7/24 Internet’e bağlanabilirsiniz. Telefon hattının ses için kullanılan frekans aralığını kullanmadığından, klasik çevirmeli bağlantı gibi telefon hattınız meşgule düşmez.ADSL teknolojisinde Downstream hızı, yani karşı taraftan bilgi alma hızı, upstream, yani karşı tarafa bilgi gönderme hızından büyüktür. Ulaşılabilecek maksimum Downstream hızı ise, telefon hattının santrale olan uzaklığı ile doğrudan ilgilidir. En fazla uzaklık olakra 5.5 KM kabul edilirken, 4,5 KM uzaklığa kadar 1.5 Mbps hızı elde edilebiliyor. Daha yüksek hızlara, örneğin 7-8 Mbps hızına ulaşmak için ise santralin en fazla 1-1,5 KM kadar uzağında olunması öngörülüyor. Upstream hızı ise 840 Kbps hızına kadar ulaşılabilir.ADSL teknolojisinde, kullanıcı tarafında ADSL modem olması yeterli iken, bağlı olan santralde, gelen sinyalleri tanımlayabilecek ve gerekli sinyalleri gönderebilecek DSLAM (Digital Subscriber Line Access Multiplexer) cihazı bulunmalıdır. Böylece bağlantı tamamlanabilmektedir.AGP
Accelerated Graphics Port. 1996 yılında INTEL tarafından tanımlanan ve spesifikasyonları ile, 3D grafik operasyonlarına hitap eden bir donanım veriyolu. AGP veriyolu üzerinden, ana işlemci (CPU), sistem belleği (RAM) ve grafik kartı, birbirleriyle haberleşirler. Buna ek olarak, yoğun doku kaplama operasyonları (Execute Mode) için sistem belleğinden “kapasite ödünç alma” gibi bazı özellikleri vardır.ATA
Advanced Tecnology Attachment. Kişisel bilgisayarların hard diskleri için kullanılan bir bağlantı standardıdır. IDE teriminin ANSI standartlarına göre resmi ismidir.

Farklı versiyonlar farklı saat hızlarına karşılık gelir. ATA/33/66/100/133. Örneğin ATA/33 standardı, saniyede maksimum 33 MB veri aktarı**** olanak tanır. ATA/133 ise 133 MB/sn. Bunlar teorik değerlerdir. Günümüzde, ATA/133 standardındaki bir IDE disk, ATA/133 standardını destekleyen bir IDE portunda pratik olarak 133 MB/sn’lik veri aktarım hızını yakalayamaz.

BIOS
PC’nizin çalışması için gereken temel işletim sistemi olarak özetlenebilir. Sadece okunabilir bellek (ROM) üzerine yazılmış bir yazılım olan BIOS, anakartınızın özelliklerini yönetebilmeniz/ kullanabilmeniz, diğer donanımlar arasında bir bağ kurması için görev yapar.
Basic Input Output System = Temel Giriş/Çıkış Sistemi

Örneğin anakartın üzerinde gelen onboard ses kartı BIOS’tan kapatıldığında(Disable edildiğinde) ses kartı işletim sistemi tarafından algılanamaz ve dolayısı ile kullanılamaz.

BİT

Bilgisayarlar ikilik sayı sistemine (0=yanlış ,1=doğru) dayalı olarak çalışır. Bilgisayarların yaptığı işlem 0,1 sayılarını işlemektir(işlemci ile), bu anlamsiz 0 ve 1 sayıların milyonlarcası bir araya geldiğinde veya işlendiğinde bize anlam ifade eder. Örneğin, hardiskimizdeki veriler sadece 0 ve 1′lerden oluşur. İşte bu tek bir hafıza girişine (0 veya 1) bit denir. 8 bit bir araya gelerek 1 byte’ı oluşturur.

BYTE

8 bit’in bir araya gelmesiyle oluşan veri topluluğudur. Örneğin, 01000110 ifadesi 1 Byte’tır. Byte’ın diğer veri boyut birimlerine dönüşümü ise şöyledir:

1024 Byte = 1 KiloByte [KB]
1024 KB = 1 MegaByte [MB]
1024 MB = 1 GigaByte [GB]
1024 GB = 1 TeraByte [TB]
1024 TB = 1 PetaByte [PB]

CACHE

Verilerin geçici olarak depolandığı yerlerdir. Örneğin, bir web sitesini ziyaret ettiğinizde web sitesine ait bilgiler tarayıcınızın cache denilen alt kategorisine(geçici internet dosyaları,temporary internet files) kaydedilir. Aynı web sitesine yakın bir tarihte tekrar girdiğinizde o web sitesiyle ilgili bir çok materyal “server” dan indirilmek yerine cache den temin edilir.Bu olay hem zaman kazanmak hemde ağlar üzerindeki Internet trafiğini azaltmak amacıyla yapılır.

Donanımsal anlamda “cache”, tampon bellek olarak adlandırılır. Cache’lerin esas görevi, önemli olan verileri daha hızlı işlemler için bilgileri saklayarak tetikte bekletmesidir.

CD-R

Compact Disc Recortable : Kaydedilebilir CD

Bir kere yazılan ve yazıldıktan sonra bir daha silinemeyen CD çeşididir. 650, 700, 800 ve hatta 900 MB’lık çeşitleri bulunabilmektedir. 900 MB olan versiyonları Türkiye’de bulunamadığı gibi, sadece bazı CD -RW sürücüler tarafından tam kapasite ile yazılabilir.

CD-ROM

Compact Disc Read Only Memory :CD Okuyucu

CD üzerine kaydedilmiş bilgileri okuyabilen (bilgileri silemez veya yeniden yazamaz) optik aygıta denir.

CD-RW
Compact Disc Rewritable :Tekrar tekrar silinip yazilabilen CD.

CD-Writer

Compact Disc Writer :CD yazıcı

CD-R veya CD-RW üzerine bilgi kaydedebilen aygıttır. Bu cihazlar, bilgileri laser yardımı ile CD-R / CD-RW’lara “yakarlar”. Bir boş CD’ye veri yazdıktan sonra, altına baktığınızda bilgi kaydedilen alan ile bilgi kaydedilmeyen alan arasında fark olduğunu; bu farkın yakma işleminden dolayı oluştuğunu farkedebilirsiniz.

Chipset

Chipset = Yonga Seti.

Anakart üzerindeki temel ve bütünleşik arabirimleri yöneten ve bunlar arasındaki veri akışını sağlayan bir çeşit işlemcidir.

Bilgisayarlarda kullanılan chipset çeşidi, kullanılacak bellek ve işlemci ceşidini de belirler. Günümüzde Intel, VIA, AMD, SiS, ALi, ServerWorks gibi belli başlı üreticilerin chipsetleri bulunmaktadır ve kişisel bilgisayarlarda yoğun olarak Intel, VIA ve SiS chipsetleri kullanılmaktadır.